Page 5 - Matemáticas para bacharelato de adultos
P. 5

5
          Ecuacións, inecuacións, e sistemas
                                                                                     Prácticas



          ECUACIÓNS, INECUACIÓNS, E SISTEMAS

          1. ECUACIÓNS
          1.1. Conceptos básicos
             Ecuación. Este termo empregado só está matematicamente pouco definido. O sentido depende esencialmente do con-
               texto ou do cualificativo que a acompaña (ecuación diferencial, ecuación dunha recta, etc.).
                                                                                                 2
                                                                                        2
               •    Cando a ecuación é unha igualdade ( = ) da forma  ( ) x =  g ( ) x , —por exemplo  5x + 3x = 6x +  3x− ;
                                                             f
                                                                                                       2
                     3x +  7 =  4x , …— trátase de determinar os argumentos (valores de  x ) que fan que as dúas expresións dadas,
                           g
                    f  ( ) x  e  ( ) x , tomen os mesmos valores.
               •    Os argumentos que determinan estas funcións chámanse incógnitas, e os valores das incógnitas que fan que esas
                    dúas funcións tomen os mesmos valores, chámanse solucións ou raíces da ecuación.
               1.  Para a ecuación  5x + 3x = 6x + 3x−  a incógnita é  x  e as solucións son os valores  −  2  e  2 .
                                            2
                                                  2
                                   2

               •  As ecuacións da forma  ( ) 0  chámanse homoxéneas.
                                     f x =
                                                            =
               2.  Un exemplo de ecuación homoxénea é  x + 4x− 3 0.
                                                    2
          3.  Di cales son as solucións da seguinte ecuación, sen realizar as operacións indicadas:  (x − 2 )(x + 1 )(2x +  ) 3 = .
                                                                                                     0
          Solución:
          Para que o produto de tres factores sexa 0, teñen que selo ou o primeiro ou o segundo ou o terceiro, e polo tanto, as raíces desta
                                       3
          ecuación son:  x = ,  x =  −  1 e  x =  −  .
                        2
                                       2
          1.2. Solucións. Campo de valores tolerables: CVT
             O conxunto de solucións dunha ecuación depende do dominio  M  chamado campo de valores tolerables (CVT) ou
               admisibles para as incógnitas.
                                          1
               4.  Por exemplo a ecuación  x =  ten como campo de valores tolerables (CVT) o conxunto de tódolos números reais,
               pero a ecuación  x = 1 ten como CVT o conxunto dos números reais non negativos.


               •    Unha ecuación pode non ter solucións en  M  e, nese caso, dise que é irresoluble no dominio  M . Se unha ecua-
                    ción é resoluble pode ter unha solución ou varias, e incluso un número infinito delas.
                    — As ecuacións irresolubles chámanse incompatibles.
                    — As ecuacións resolubles chámanse compatibles, e poden ser compatibles determinadas, cando teñen un núme-
                      ro finito de solucións ou compatibles indeterminadas, cando teñen infinitas solucións.
                                                            Solución única →compatible determinada
                                  Ecuacións  Con solución →Compatible  Infinitas solucións → compatible indeterminada
                                         
                                                             
                                         
                                          Sen solución →Incompatible

               •    As solucións dunha ecuación dependen —ou poden depender— do dominio no que se traballa.
               5.  Por exemplo, a ecuación  x −  4  4 0  é irresoluble no dominio dos números racionais   , pero ten dúas solucións
                                             =
               no dominio dos números reais   :  x =  2  e  x =  −  2 ; ademais esta ecuación ten catro solucións:  x =  2 ,
                                             1        2                                          1
                x =  −  2 ,  x =  i  2  e  x =  i −  2  no dominio dos números complexos   .
                 2        3         4

               •    Se unha ecuación ten como solucións tódolos números do dominio  M , entón recibe o nome de identidade nese
                    dominio.
                                            2
               6.  Por exemplo a ecuación (x +  ) 1 =  x +  2x +  é unha identidade en   .
                                                2
                                                       1
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10